سازمان امور مالیاتی کشور در اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان که تصویب آن به سال ۹۶ بازمی‌گردد، تمامی مشمولین قانون مالیات‌های مستقیم را ملزم‌ کرده تا صورتحساب الکترونیکی معاملات خود را برای این سازمان ارسال‌ کنند. علاوه‌بر مشوق‌های مالیاتی، جرایمی را برای کاربرانی که قوانین را رعایت نمی‌نمایند، در نظر گرفته‌‌‌ است.

• ماده ۸ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: 

مؤدیانی که از ثبت‌‌­نام در سامانه مؤدیان خودداری‌ کنند و نیز خرده‌فروشی­‌ها و واحدهای صنفی که مستقیماً با مصرف‌کننده‌ نهایی ارتباط دارند، در صورتی که از پایانه فروشگاهی استفاده‌ نکنند، مشمول امتیاز مذکور در ماده ۴ این قانون نمی‌باشند. سازمان موظف است معادل مالیات متعلق به فروش مؤدیان موضوع این ماده را به هر طریق ممکن از جمله مراجعه به محل‌های فعالیت و رسیدگی به دفاتر، اسناد و مدارک آنان ‌(‌اعم از فیزیکی و الکترونیکی‌)‌ یا هرگونه مدارک و قرائنی که به دست می‌آورد، تعیین و مطالبه کند. در تعیین مالیات متعلق به این مؤدیان، هیچ­گونه اعتبار مالیاتی برای خریدهای آنان منظور نخواهد‌شد. مؤدیان مزبور، در صورت اعتراض به میزان فروش اعلام‌شده توسط سازمان، می‌توانند با ارائه اسناد و مدارک مثبته به مراجع دادرسی مالیاتی مراجعه‌ کنند.

تبصره:

در صورتی که مؤدی موضوع این ماده& قبل یا حین دادرسی به عضویت سامانه مؤدیان درآید، سازمان موظف است اعتبار مالیاتی وی را مطابق اعلام سامانه مؤدیان پذیرفته و از بدهی مالیاتی او کسر‌‌ کند.

• ماده‌ ۹ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان:

در صورتی که مؤدی برخی از فعالیت‌­ها و یا معاملات خود را کتمان‌ کند یا از صدور صورتحساب‌های خود از طریق سامانه مودیان خودداری‌ کرده یا در ثبت قیمت یا مقدار فروش، مرتکب کم‌اظهاری یا بیش‌اظهاری شده‌ باشد، سازمان موظف‌ است موارد تخلف مؤدی را از طریق سامانه مؤدیان به اطلاع وی برساند. در صورتی که مؤدی موارد مزبور را پذیرفته و آن‌ها را در کارپوشه خود در سامانه مؤدیان ثبت یا اصلاح کند، صرفا مشمول جریمه‌های موضوع ماده (۲۲) این قانون خواهد‌ شد.

در صورتی که مؤدی، آن موارد را نپذیرفته و از ثبت یا اصلاح آن‌ها در سامانه مؤدیان امتناع‌کند، سازمان مراتب ‌تخلف مؤدی را با اسناد و مدارک مثبته به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می‌دهد. در صورت تأیید تخلف توسط هیأت حل اختلاف مالیاتی، سازمان می‌تواند با مراجعه به مؤدی یا مطالبه دفاتر و اسناد او، نسبت به حسابرسی دوره‌های مالیاتی سال تخلف اقدام نماید. علاوه‌براین، مؤدی متخلف مشمول جریمه‌های موضوع ماده (۲۲) این قانون خواهد‌ بود.

• ماده‌ ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: 

جریمه عدم ثبت‌نام در سامانه مودیان یا عدم استفاده از پایانه‌های فروشگاهی، حافظه مالیاتی، شناسه یکتای مالیاتی و استفاده از حافظه مالیاتی سایر مودیان یا واگذاری حافظه مالیاتی خود به دیگران:

۱۰ درصد از مجموع مبلغ فروش یا ۲ میلیون تومان‌ (‌مبلغی که بیشتر باشد) به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود.

مهم‌تر از جریمه معادل ۱۰% مبلغ فروش، محرومیت از تمام مشوق‌های قانونی از جمله نرخ صفر مالیاتی برای واحدهای دارای مجوز مربوطه و عدم بهره‌مندی از معافیت مالیات بر درآمد مشاغل موضوع ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم‌ (به مبلغ ۴۷۵,۰۰۰,۰۰۰ ریال)‌ است. این تدابیر به منظور تشویق افراد به رعایت مقررات مالیاتی اعمال شده‌ است.

علاوه‌بر‌این، باید به بند الف ماده ۳۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز توجه‌ داشت. به علت عدم ثبت‌نام در سامانه مودیان، عدم ارسال اظهارنامه ارزش افزوده ‌(به دلایلی مثل عدم کارایی سامانه یا دلایل دیگر) ممکن است منجر به مشمولیت دو برابر مالیات و ارزش افزوده پرداختی به انضمام جریمه ۱۰% مذکور شود.

این تدابیر مالیاتی به منظور تشویق افراد به رعایت مقررات مالیاتی و اجتناب از تخلفات در این زمینه اعمال شده‌اند.

جریمه عدم اعلام شماره حساب بانکی به سازمان مالیات:

در صورتی که افراد از ارائه شماره حساب‌های بانکی که گردش مالی واحد اقتصادی در آن انجام می‌شود، خودداری کنند، مشمول جریمه خواهند شد. این عواقب شامل:  جریمه‌ای معادل ۲ میلیون تومان یا ۱۰% از مبلغ فروش خواهد‌ بود و همچنین تبعاتی نظیر محرومیت از اعمال معافیت‌های مالیاتی، نرخ صفر مالیاتی و مزایای مربوط به مالیات‌های مستقیم برای همان سال مالیاتی خواهد‌ بود.

لازم به ذکر است که طبق تصمیم دیوان عدالت اداری گردش حساب‌های بانکی به عنوان درآمد مودی محسوب نمی‌شود اما اگر شما از ارائه حساب‌های بانکی واحد اقتصادی‌تان خودداری نمایید و سازمان مالیات از وجود آن باخبر شود، این مسأله ممکن است به عنوان ”کتمان درآمد“ تلقی شده و به عنوان جرم محسوب شود.

جریمه عدم ارائه صورتحساب چاپی فروش:

با توجه به بخشنامه سامانه مودیان و قوانین مرتبط با جرایم مالیاتی سامانه مودیان، اگر فروشنده از ارائه صورتحساب چاپی به مشتری خود خودداری نماید یا اقدام به حذف یا تغییر صورتحساب کند، مشمول جریمه خواهد‌ شد و به عنوان جریمه: مبلغی معادل ۲% از مبلغ  صورتحساب مذکور یا ۲ میلیون تومان‌ (هرکدام بیشتر باشد) به وی تحمیل می‌شود.

جریمه عدم ارسال فاکتور به سامانه مودیان:

عدم صدور صورتحساب الکترونیکی، معادل‌‌ ۱۰% مجموع مبلغ فروش انجام‌شده بدون صدور صورتحساب الکترونیکی یا ۲ میلیون تومان، هر یک که بیشتر باشد باید پرداخت شود.

توجه فرمایید افرادی که به دلیل نقص فنی قادر به ارسال فاکتورهای الکترونیکی نشده‌اند، موظف هستند تا پایان روز اداری بعد، فاکتورهای فروش خود را از طریق کارپوشه سامانه مودیان و یا شرکت‌های معتمد مالیاتی، ثبت و گزارش‌دهند؛ در غیر این صورت مشمول جریمه ی ۱% از فاکتور گزارش‌نشده و یا یک میلیون تومان، هر کدام که بیشتر باشد، خواهند‌ شد.

عدم اعلام تعطیلی به صورت موقت و یا دائم و یا انحلال واحد اقتصادی:

به موجب ماده ۱۳ قانون سامانه مودیان، در صورتی که به هر دلیلی، از جمله تعطیلی موقت یا دائم یا انحلال واحد کسب‌وکار، بهره‌برداری از پایانه فروشگاهی به طور موقت یا دائم متوقف شود، اشخاص مشمول موظف به اعلام این موضوع ظرف مدت ۱۰ روز می‌باشند. این اعلام می‌تواند از طریق کارپوشه مودی در سامانه مودیان و یا شرکت‌های معتمد مالیاتی صورت‌ پذیرد. در صورتی که اشخاص مشمول این مقررات را نادیده بگیرند، مطابق ماده ۲۲ قانون سامانه مودیان، جریمه‌ای به میزان ۱% از مجموع مبلغ فروش گزارش نشده یا معادل ۱۰ میلیون ریال ‌(هر کدام بیشتر باشد)‌ در نظر گرفته خواهد‌ شد.

• ماده ۲۳ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: 

هر شخصی که به قصد تقلب یا اخلال در نظام مالیاتی کشور، اقدام به تولید، عرضه یا استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و پایانه‌های فروشگاهی معیوب یا تجهیزات معیوب‌کننده کند، یا پایانه فروشگاهی خود یا دیگران را تخریب کند، علاوه بر جبران ضرر ‌و‌ زیان، حسب مورد به یک یا چند مورد از مجازات‌های تعزیری درجه شش قانون مجازات اسلامی به غیر از حبس، محکوم می‌شود.

تبصره ۱ :

تکرار جرم موضوع این ماده برای بیش از سه بار، حسب مورد موجب مجازات‌های تعزیری درجه پنج قانون مجازات اسلامی به غیر از حبس، می‌شود.

تبصره ۲ :

اقدام به جرم موضوع این ماده به صورت گروهی و سازمان‌یافته، موجب مجازات‌­های تعزیری درجه چهار قانون مجازات اسلامی به غیر از حبس، حسب مورد می‌شود.

• ماده ۲۴ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: 

در صورت عدم رعایت احکام مذکور در ماده ۲ این قانون، سازمان موظف است مراتب تخلف را به وی و مرجع صادرکننده مجوز فعالیت واحد متخلف اعلام کند. مرجع مذکور مکلف است حداکثر ظرف مدت یک هفته از اعلام سازمان، نسبت به اخطار کتبی به واحد متخلف اقدام کند. چنانچه واحد مذکور ظرف مدت ده روز از تاریخ دریافت اخطار، نسبت به عضویت در سامانه مؤدیان اقدام نکند، برای بار اول به مدت دو هفته و برای بار دوم از دو تا شش ماه با اعلام مرجع صدور مجوز، توسط نیروی انتظامی و در مورد کسب و کارهای مجازی، توسط کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تعطیل یا مسدود خواهد‌ شد. در صورتی که پس از گذشت پانزده روز، مرجع صادرکننده مجوز تعطیلی واحد متخلف را به نیروی انتظامی یا کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه ابلاغ نکند، سازمان موظف است رأساً تعطیلی واحد متخلف را به نیروی انتظامی یا کارگروه مذکور ابلاغ‌ کند. در این صورت، مرجع صادرکننده مجوز با متخلف در پرداخت مالیات و جریمه‌ها مسئولیت تضامنی خواهد‌ داشت.

تبصره ۱ :

در صورت تداوم تخلف واحد کسب‌وکار پس از گذشت یک سال، مجوز فعالیت واحد متخلف توسط مرجع صادرکننده مجوز ابطال خواهد‌ شد.

تبصره ۲ :

بانک مرکزی موظف است درگاه‌ها و پایانه‌های پرداخت واحد متخلف را در زمان تعطیلی یا تعلیق فعالیت آن واحد، مسدود‌ کند.

• ماده ۲۵ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان: 

پس از انقضای مواعد‌ (‌مهلت‌ها‌)‌ مذکور در ماده ۳ این قانون، صورتحساب‌هایی که در سامانه مؤدیان ثبت نشده باشد، معتبر نبوده و قابل استناد در مراجع دادرسی مالیاتی نخواهد‌ بود.

تبصره ۱ : ذی‌حسابان و مدیران مالی دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۰۷/۰۸ اصلاحات و الحاقات بعدی آن مکلفند در پذیرش اسناد هزینه‌­ای، مفاد این ماده را رعایت‌ کنند.

تبصره ۲ :

سازمان مکلف است امکان راستی‌آزمایی صورتحساب‌های موضوع این ماده را برای خزانه‌داری کل، دیوان محاسبات کشور و سایر دستگاه‌های نظارتی حسب مورد فراهم‌ کند.