آشنایی با جدول ضرایب مالیاتی مشاغل

جدول ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل چیست؟

یکی از موضوعات مالیاتی سال ۱۴۰۳، ضرایب مالیاتی عملکرد ۱۴۰۳ است. این ضرایب با استفاده از جدول ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل تعیین می‌شود. سؤال اصلی این است که ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، باید ابتدا با روش‌های تعیین مالیات و تغییرات اخیر آن آشنا شویم. سپس می‌توان تعریف دقیق ضرایب مالیاتی را ارائه داد.

قانون مالیات‌های مستقیم، مهم‌ترین قانون مالیاتی کشور، در سال ۱۳۶۶ تصویب شده است. این قانون انواع مالیات‌های مستقیم، وظایف مؤدیان مالیاتی و تکالیف مراجع مالیاتی را مشخص می‌کند.

یکی از مهم‌ترین وظایف مالیاتی، تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای هر سال عملکرد است. این اظهارنامه باید به اداره مالیات مربوطه ارسال شود. مهلت ثبت اظهارنامه برای اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه و برای اشخاص حقوقی تا پایان تیرماه است. این مهلت در صورتی معتبر است که سال مالی از اول فروردین تا پایان اسفند باشد. اگر سال مالی متفاوت باشد، اشخاص حقوقی باید اظهارنامه را چهار ماه پس از پایان سال مالی ثبت کنند.

با توجه به موارد فوق، اظهارنامه مالیاتی به‌عنوان مبنای محاسبه مالیات استفاده می‌شود. ممیز مالیاتی مالیات سالانه مؤدیان را بر اساس اطلاعات مالی اظهارنامه تعیین می‌کند.

اما اگر اظهارنامه در مهلت مقرر ارائه نشود، چه اتفاقی می‌افتد؟ همچنین اگر اطلاعات موجود در اظهارنامه نادرست باشد، مالیات چگونه محاسبه خواهد شد؟

روش‌های محاسبه مالیات قبل از اصلاحات سال ۱۳۹۸

• روش خود اظهاری: در این روش، مالیات مؤدیان بر اساس اظهارنامه مالیاتی تقدیمی و اطلاعات مالی موجود در آن، توسط ممیز مالیاتی محاسبه و تعیین می‌شد. البته استفاده از این روش به شرط ارائه اطلاعات صحیح مالی توسط مؤدی بود.
• روش علی الراس: در این روش، به دلایلی مانند عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی، عدم ارائه دفاتر و مدارک حسابداری مؤدی یا ترازنامه و حساب سود و زیان، ممیز مالیاتی میزان درآمد مؤدی را به‌طور تقریبی تعیین کرده و سپس بر اساس این درآمد، مالیات وی را مشخص و اخذ می‌کرد.

برای تعیین مالیات به روش علی الراس، ممیز مالیاتی باید از دو فاکتور استفاده می‌کرد:

1. قرائن مالیاتی
2. ضرایب مالیاتی

در ابتدا باید قرائن مالیاتی مربوط به درآمد مؤدی مالیاتی را مشخص کرده و سپس با ضرب کردن ضرایب مالیاتی در این قرائن، درآمد مشمول مالیات مؤدی را تعیین می‌کرد.

قرائن مالیاتی عواملی هستند که درآمد تقریبی هر شغل را نشان می‌دهند. این عوامل شامل میزان خرید و فروش سالانه، درآمد ناخالص و میزان تولید کارخانه‌ها است. کمیسیون تعیین ضرایب مالیاتی این عوامل را مشخص می‌کند.

معنای ضرایب تشخيص درآمد مشمول ماليات عملکرد، اعدادی است که به صورت درصد، در کمیسیون مخصوصی تصویب و تعیین می‌شوند و هر سال توسط سازمان امور مالیاتی کشور، ابلاغ و در سامانه عملیات الکترونیکی امور مالیاتی tax.gov.ir اعلام می‌شوند.

پس به‌صورت کلی می‌توان جدول ضرایب مالیاتی مشاغل  اینگونه بیان نمود که یک نمونه جدول است که هر سال توسط سازمان امور مالیاتی کشور به ادارات مالیات منتقل می‌شود؛ در این جدول، جدول ضرایب مالیاتی مشاغل جدولی است که ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل را مشخص می‌کند. کارشناسان مالیاتی از این ضرایب برای محاسبه مالیات مؤدیان استفاده می‌کنند.

چگونگی تعیین جدول ضرایب مالیاتی مشاغل سال ۱۴۰۳

در قسمت  قبلی، گفتیم که جدول ضرایب مالیاتی چیست و پس از توضیح دو روش محاسبه مالیات، یعنی خوداظهاری و علی الراس، اشاره شد که جدول ضرایب مالیاتی، نمونه‌ای است که در آن، ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل مختلف، تعیین‌شده‌ و حسابرسان مالیاتی، با استفاده از ضرایب مالیاتی موجود در این جدول، مالیات مؤدیان را محاسبه می‌کنند که روش پرداخت آن، از طریق سامانه پرداخت قبوض مالیاتی است.

سوال دیگری که درباره این جدول مطرح‌شده‌است، این است که جدول ضرایب مالیاتی مشاغل چگونه  تعیین می‌شود؟ لذا، در این بخش، به تشریح پاسخ این پرسش می‌پردازیم. طبق ماده ۱۵۴ قانون مالیات‌های مستقیم، این جدول در تهران توسط کمیسیونی تعیین می‌شود. اعضای کمیسیون شامل نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی، شورای مرکزی اصناف، نظام پزشکی و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن هستند.

این کمیسیون هر سال جلسه تشکیل می‌دهد. سپس با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی و معاملات گروه‌های شغلی، ضرایب مالیاتی را تعیین می‌کند. جدول ضرایب پس از تصویب به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال می‌شود تا در محاسبات مالیات عماکرد مودیان، از روش علی‌الراس اعمال گردد.

در شهرستان‌ها، جدول ضرایب ابتدا به ادارات امور اقتصادی و دارایی شهرستان‌ها ارسال می‌شود. سپس کمیسیونی در شهرستان تشکیل می‌شود. اعضای این کمیسیون شامل رئیس اداره امور اقتصادی و دارایی شهرستان، رئیس بانک ملی، نماینده شورای اصناف و نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن هستند.

این کمیسیون، جدول ضرایب را با توجه به شرایط اقتصادی شهرستان بررسی و تغییرات لازم، با ذکر دلایل کافی اعمال می‌کند. جدول نهایی پس از تأیید وزارت اقتصاد و دارایی اجرایی می‌شود.

جدول ضرایب تشخيص درآمد مشمول ماليات عملکرد ۱۴۰۳

در بخش قبل، درباره نحوه تعیین جدول ضرایب مالیاتی عملکرد ۱۴۰۳ صحبت کردیم. این جدول هر ساله در تهران توسط یک کمیسیون ویژه تصویب و تعیین می‌شود. پس از تأیید وزارت اقتصاد و دارایی، اجرای آن در تهران آغاز می‌گردد. همچنین اشاره کردیم که اجرای این جدول در سایر شهرستان‌ها پس از تغییر و تنظیم ضرایب موجود در جدول انجام می‌شود. کمیسیون ویژه شهرستان و تأیید نهایی وزارت اقتصاد و دارایی این تغییرات را تصویب می‌کنند.

محاسبه مالیات و پرداخت قبض مالیات بر اساس جدول ضرایب مالیاتی ۱۴۰۳ به روش علی‌الرأس انجام می‌شود. همان‌طور که گفته شد، این جدول هر ساله توسط وزارت اقتصاد و دارایی ابلاغ و اعلام می‌شود. بنابراین، ممکن است این سؤال مطرح شود که جدول ضرایب مالیاتی سال ۱۴۰۳ برای مشاغل مختلف چگونه است؟

پاسخ به این سؤال با توجه به اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۳۸۸ روشن می‌شود. اگر مؤدیان از ارائه اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات خودداری کنند، ممیز مالیاتی اقدام به تهیه اظهارنامه برآوردی می‌کند. این اظهارنامه بر اساس فعالیت‌ها و اطلاعات اقتصادی مؤدی از طرح جامع مالیاتی تهیه می‌شود. همچنین، اگر اطلاعات اظهارنامه ارائه‌شده با واقعیت مطابقت نداشته باشد، همین رویه اجرا می‌شود.

آخرین جدول ضرایب مالیاتی که سازمان امور مالیاتی منتشر کرده، مربوط به سال ۱۳۸۷ است. از آن زمان تاکنون، جدول ضرایب مالیاتی جدیدی اعلام‌نشده ‌است. بنابراین، در سال ۱۴۰۳ نیز محاسبه مالیات عملکرد مؤدیان از طریق خوداظهاری یا اظهارنامه برآوردی صورت می‌گیرد.

در بخش قبل، به اعتبار جدول ضرایب مالیاتی نیز اشاره شد. با اجرای طرح کامل مالیاتی، اطلاعات درآمدی مؤدیان از سراسر کشور جمع‌آوری می‌شود. این اطلاعات توسط بانک اطلاعات نظام جامع مالیاتی به سازمان امور مالیاتی و اداره‌های مناطق ارائه می‌شود.

در نتیجه، روش علی‌الرأس از سیستم مالیاتی حذف شده است. جدول ضرایب مالیاتی نیز دیگر اعتبار ندارد و به‌عنوان یک موضوع متروک شناخته می‌شود. توجه داشته باشید که آخرین نسخه جدول ضرایب مالیاتی منتشرشده مربوط به عملکرد سال ۱۳۹۷ است. از آن زمان تاکنون، جدول جدیدی اعلام نشده است.

ضرایب تشخيص درآمد مشمول ماليات عملکرد سال ۱۳۹۷- حوزه تهران

میزان اعتبار جدول ضرایب مالیاتی مشاغل

در پاسخ به این سوال، باید گفت که طبق قسمت دوم ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم که در سال ۹۸ اصلاح‌شده‌است، روش محاسبه مالیات توسط ممیزین مالیاتی تغییر کرده است. در صورتی که مؤدی مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی یا اسناد مربوطه را در مهلت مقرر تسلیم نکند یا اطلاعات ارائه‌شده‌ مطابق واقعیت نباشد، سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس اطلاعات جمع‌‌آوری‌شده ‌از طریق طرح جامع مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی برآوردی را تهیه و برگ تشخیص مالیاتی صادر می‌کند.

با اجرای طرح جامع مالیاتی و جمع‌‌آوری اطلاعات درآمدی مؤدیان از سراسر کشور از طریق مراجع مختلف مانند بانک مرکزی، اطلاعات در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد. بنابراین، شیوه محاسبه مالیات نیز از سیستم مالیاتی کشور حذف‌شده ‌و جدول ضرایب مالیاتی عملکرد دیگر در نظام مالیاتی کشور اعتبار ندارد و به مساله‌ای متروک تبدیل‌شده‌است.

ضرایب اینتاکد چیست؟

ضرایب اینتاکد یا شناسه یکتای فعالیت، به صاحبان مشاغل و فعالان اقتصادی که به نحوی با موضوع مالیات سروکار دارند، شناخته‌شده‌است.
این واژه در ارتباط با اظهارنامه مالیاتی، تکمیل فرم توافق تبصره ماده ۱۰۰ و یا مراجعه به اداره مالیات برای رسیدگی مالیاتی بکار می‌رود. اینتاکد در فضای مالیاتی کسب و کارها به‌طور متداول و پرکاربرد استفاده می‌شود. سازمان امور مالیاتی این واژه را در روش‌های جدید رسیدگی و تشخیص مالیات برآوردی عنوان کرده و از آن برای تعیین میزان مالیات برخی از صاحبان مشاغل و اصناف و کسب و کارها استفاده می‌کند.
سازمان امور مالیاتی برای دقیق‌تر طبقه‌بندی فعالیت‌های اقتصادی و تسهیل در تشخیص مالیات، به هر فعالیت یک کد مالیاتی ویژه اختصاص می‌دهد که اینتاکد نامیده می‌شود. اینتاکد به شما امکان می‌دهد با داشتن این کد ویژه مالیاتی، اطلاعات دقیق و منحصر به فردی درباره نوع فعالیت و مدل سودآوری کسب و کار خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهید. البته در حال حاضر این کدگذاری اختصاصی فقط در سامانه‌های مربوط به این سازمان استفاده می‌شود.

طبقه‌بندی انواع اینتاکد مالیاتی

فعالیت‌های اقتصادی به ۳ گروه اصلی تولیدی، بازرگانی و خدمات تقسیم می‌شوند.

در پرونده مالیاتی خود، باید اینتاکد را مشخص کنید. نوع فعالیت خود را از دسته‌های تولیدی، بازرگانی یا خدماتی انتخاب کنید و در مراحل بعدی، جزئیات بیشتر فعالیت اقتصادی خود را در لایه‌های داخلی اینتاکد مالیاتی مشخص کنید تا در نهایت به اینتاکد ویژه کسب و کار یا فعالیت اقتصادی خود برسید.

کاربرد اینتاکد

با توجه به ایرادات کد آیسیک قبلی سازمان امور مالیاتی در طبقه‌بندی و کد‌گذاری فعالیت‌های اقتصادی، سازمان امور مالیاتی تصمیم گرفت تغییراتی را در نظام مالیاتی ایجاد کند و اینتاکد را تولید کند. اینتاکد به منظور ساماندهی کسب و کارها و مشاغل از دید سازمان امور مالیاتی استفاده می‌شود و می‌تواند میزان مالیات و زاویه نگاه مالیاتی به کسب و کار را تنظیم کند.

هر اینتاکد مالیاتی دارای ویژگی مهمی است که به عنوان نسبت سود فعالیت شناخته می‌شود. در واقع، نسبت سود فعالیت شما تابعی از اینتاکد مالیاتی است که در پرونده مالیاتی خود به کسب و کارتان اختصاص می‌دهید.