۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
هر ساله در روزهای ابتدایی سال جدید، موضوع مالیات حقوق مورد توجه و محاسبه قرار می‌گیرد. همه ما می‌خواهیم از معافیت مالیاتی حقوق سال آینده مطلع شده و میزان حقوق دریافتی خود را محاسبه کنیم. در این مقاله، موضوع مالیات حقوق ۱۴۰۴ را بررسی می‌کنیم.
طبق ماده ۸۲ قانون مالیات حقوق، «درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به‌طور نقد یا غیرنقد تحصیل می‌کند، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.» به بیان ساده‌تر، هر شخصی که در ازای انجام کار حقوق و دستمزد دریافت می‌کند، در لیست مشمولین مالیات حقوق قرار می‌گیرد.
در نظر داشته باشید که طبق ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره این ماده، مالیات حقوق جزء مالیا‌‌های تکلیفی محسوب می‌شود. مالیات تکلیفی بدین معنا است که شناسایی مبلغ و پرداخت مالیات حقوق پرسنل بر‌عهدهٔ کارفرما است و پرسنل در قبال پرداخت مالیات حقوق وظیفه‌ای ندارند. کارفرما باید پس از محاسبهٔ این مبلغ، مالیات حقوق را در سامانه مودیان پرداخت کند.
نرخ مالیات حقوق ۱۴۰۴ تحت تأثیر عواملی چون میزان درآمد فرد، قوانین مالیاتی و وضعیت اجتماعی و خانوادگی او قرار دارد. برای مثال، فردی که خانواده‌اش تحت تکفل او هستند و درآمدش متوسط است، نسبت به فردی مجرد با درآمد بالاتر مالیات متفاوتی پرداخت خواهد کرد. به این ترتیب، عدالت مالیاتی ایجاب می‌کند که افراد با درآمد بیشتر مالیات بیشتری پرداخت کنند که توزیع درآمد در جامعه عادلانه‌تر باشد.
عوامل دیگری مانند محل کار افراد هم می‌تواند تأثیرگذار باشد. برای نمونه، تفاوت در شرایط زندگی و کار دو پزشک، یکی در مرکز شهر و دیگری در مناطق مرزی کشور، نشان می‌دهد که باید برای این دو پزشک نرخ مالیات متفاوتی در نظر گرفته شود، چرا که شرایط زندگی و دسترسی به امکانات آنها متفاوت است.
به طور کلی، به هنگام محاسبه مالیات بر حقوق، این تعدیلات مالیاتی در نظر گرفته می‌شود که عدالت مالیاتی برقرار شود و افراد با شرایط مختلف مالیات‌های متناسب با وضعیت خود پرداخت کنند.
سازمان امور مالیاتی با توجه به بند «ث» تبصره ۱۵ قانون بودجه ۱۴۰۳ و همچنین تأکید آن در تبصره ۱ قانون بودجه ۱۴۰۴، تمامی حقوق و مزایای دریافتی کارکنان بخش‌های دولتی و خصوصی، از جمله حقوق، مزایا، فوق‌العاده‌ها، اضافه‌کار، حق‌الزحمه، حق‌المشاوره، حق‌التدریس، پاداش، حق پژوهش، کارانه‌های مستمر و غیرمستمر، چه به‌صورت نقدی و چه غیرنقدی، از یک یا چند منبع و از هر کارفرمای اصلی یا غیر اصلی، مشمول مالیات است.
همچنین، براساس بند ۴ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری، کمک‌هزینه عائله‌مندی و اولاد جزو فوق‌العاده‌ها محسوب شده و مشمول مالیات می‌شود. به همین ترتیب، تبصره ۳ ماده ۳۶ قانون کار نیز کمک‌هزینه‌های مسکن، خواربار و کمک‌عائله‌مندی را در دسته مزایای رفاهی قرار داده که مطابق قانون بودجه سال جاری، دیگر معاف از مالیات نخواهند بود.
مجلس شورای اسلامی با تصویب جزء ۳ بند «ث» تبصره ۱۵، مسئولیت محاسبه مالیات را از کارفرما گرفت و آن را به سازمان امور مالیاتی سپرد. به این ترتیب، مالیات حقوق و مزایا مستقیماً توسط سازمان امور مالیاتی محاسبه و اعمال خواهد شد.
در بین کارمندان و کارگران، مواردی هستند که از مالیات حقوق ۱۴۰۴ معاف هستند. در واقع مالیات حقوق به این موارد تعلق نمی‌‌گیرد و افراد لازم نیست در این موارد نگران مالیات حقوق باشند. مواردی که مشمول معافیت مالیاتی حقوق در سال ۱۴۰۴ می‌شوند، عبارت‌اند از:
علاوه بر موارد بالا، برخی از مشاغل نیز به طور کلی مشمول معافیت مالیاتی حقوق می‌شوند:
در جدول زیر ماخذ محاسبه مالیات سال ۱۴۰۴ را مشاهده می‌کنید.
در جدول زیر، نرخ دقیق مالیات حقوق برای سال ۱۴۰۴ به تفکیک درآمدهای مختلف آورده شده است. این جدول به شما کمک می‌کند که براساس میزان درآمد خود، نرخ مالیات تعلق گرفته به حقوق‌تان را محاسبه کنید. طبق این جدول، سقف معافیت مالیات بر درآمد حقوق برای سال ۱۴۰۴ برابر با ۲۴ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر، برای کسانی که حقوق ماهیانه آنها معادل یا کمتر از ۲۴ میلیون تومان است، هیچ مالیاتی تعلق نخواهد گرفت.
اگرچه معافیت‌هایی برای مالیات حقوق وجود دارد، اما برخی موارد در فیش حقوقی مشمول مالیات می‌شوند. این موارد عبارتند از:
براساس دستور سازمان امور مالیاتی، همهٔ مودیان مالیاتی موظف هستند که لیست مالیات حقوق را به صورت ماهیانه ارسال کنند. طبق این دستور، مودیان باید حداکثر تا یک ماه پس از پایان هر ماه، لیست حقوق ماهانه را همراه با جزئیات کارکرد و حقوق دریافتی هر کارگر را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند و طبق لیست مالیات حقوق، مالیات قانونی کسر شده از کارگران را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌کنند. برای ارسال لیست مالیات حقوق از دو روش زیر استفاده کنید:
الف) نرم‌افزار Salary: این نرم‌افزار که به‌طور رسمی توسط سازمان امور مالیاتی توسعه داده شده است. در این نرم افزار اطلاعات حقوق و دستمزد کارمندان خود را وارد و گزارشی دقیق از مالیات حقوق ماهانه دریافت می‌کنید. برای استفاده از این نرم‌افزار، جدیدترین نسخه آن را از سایت Tax.gov.ir دانلود و پس از وارد کردن اطلاعات مربوط به هر کارمند و حقوق ماهانه ایشان، فایل خروجی تهیه کنید. سپس، این فایل را در بخش مالیات حقوق سایت سازمان امور مالیاتی بارگذاری کنید که لیست شما به‌طور صحیح ارسال شود.
ب) نرم‌افزار محاسبه حقوق و دستمزد: در صورتی که از نرم‌افزارهای تخصصی برای محاسبه حقوق و دستمزد یا ماژول محاسبه حقوق در نرم‌افزار حسابداری خود استفاده می‌کنید، می‌توانید خروجی لیست مالیات حقوق را از نرم‌افزار دریافت کنید. پس از تهیه فایل خروجی، این فایل را در بخش مالیات حقوق سایت سازمان امور مالیاتی بارگذاری کنید که فرآیند ارسال اطلاعات به‌طور دقیق و سریع انجام شود.
سازمان امور مالیاتی جرایم مربوط به عدم پرداخت مالیات حقوق در سال ۱۴۰۴ را به صورت زیر تعیین کرده است:
عدم ارائه لیست حقوق یا ارسال اطلاعات غلط: اگر کارفرمایان نتوانند لیست حقوق پرسنل خود را به موقع ارائه دهند یا اطلاعات موجود در آن نادرست باشد، مشمول جریمه‌ای معادل ۲ درصد از حقوق پرداختی خواهند شد.
عدم پرداخت به موقع مالیات: در صورتی که مالیات حقوق در زمان مقرر پرداخت نشود، کارفرما جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد از مبلغ مالیات پرداخت نشده در موعد تعیین‌شده خواهد داشت. همچنین، برای هر ماه تأخیر در پرداخت، جریمه‌ای به میزان ۲/۵ درصد از مبلغ مالیات معوقه به آن اضافه خواهد شد.
مالیات حقوق یکی از انواع مالیات بر درآمد است و از مالیات‌های مستقیم به شمار می‌رود. سازمان امور مالیاتی براساس نرخ‌های مشخص‌شده در قانون بودجه سالانه مالیات را محاسبه و پرداخت می‌کند. کارفرما مالیات را از حقوق کارکنان و کارگران کسر می‌کند و سپس مبلغ کسر شده را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز می‌نماید.
خیر، تنها افرادی که حقوق ماهیانه آنها بیش از ۲۴ میلیون تومان است، مشمول پرداخت مالیات می‌شوند. همچنین برخی اقشار مانند نیروهای مسلح یا مأموران سیاسی کشورهای خارجی از پرداخت مالیات معاف هستند.
خیر، مالیات حقوق جزء مالیات‌های تکلیفی است. یعنی کارفرما موظف به محاسبه، کسر و پرداخت مالیات به سازمان امور مالیاتی است، نه خود کارمند.
شرکت معتمد ملل شریف در آبان ماه ۱۴۰۲ با هدف ارائه راهکارهای نوآورانه و تکیه بر فناوری‌های نوین برای ارائه خدمات مالیاتی و تسهیل امور مالیاتی مودیان تأسیس شد. این شرکت با بهره‌مندی از کادر مجرب و توانمند متشکل از فارغ‌التحصیلان و اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و با بهره‌مندی از حمایت‌های موسسه اعتباری ملل، با ارائه سبد متنوعی از راهکارهای نرم‌افزاری با نام تجاری معتمد من، ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی را برای مودیان تسهیل می‌کند.
